kleur
A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W Z

De kleuren van een vogelveer kunnen op twee manieren tot stand komen: a) op een chemische manier, in de vorm van pigment, of b) door de aard van het reflecterend oppervlak van de veer (structuurkleur). Sommige kleuren ontstaan door een combinatie van beide. Pigmenten komen niet alleen voor in de veren, maar ook in naakte delen als de snavel of de huid. Het meest algemene pigment bij vogels is melanine, waarvan verschillende typen zorgen voor de kleuren zwart (zeer algemeen), bruin, roodbruin, of geel. Zwart melanine komt voor bij zwarte vogels, zoals Merel en Zwarte Kraai. Geel melanine vinden we bijvoorbeeld bij donskuikens zoals die van de Kip. Een andere groep pigmenten, de carotenoïden, wordt gevonden in rode of oranje veren. Vogels kunnen carotenoïden niet zelf synthetiseren, maar verkrijgen deze (direct of indirect) uit bijvoorbeeld planten. Naast deze veel voorkomende stoffen bestaat nog een reeks andere pigmenten, zoals protoporfyrine, dat voorkomt in eischalen van veel vogels. Structuurkleuren ontstaan door interferentie, resulterend in iridiserende (metaalachtige) kleuren die veranderen onder de hoek van lichtinval (zoals in een zeepbel), of door verstrooiing van licht, waardoor niet-iridiserende structuurkleuren ontstaan. De structuur die verantwoordelijk is voor de iridiserende kleuren vinden we in de baardjes (zie 'veer'), die in dat geval een specifieke draaiing vertonen en waarbij de haakjes ontbreken, zodat de mechanische sterkte van de veer verminderd wordt. Daarom zijn iridiserende kleuren ook niet in slagpennen te vinden. Sommige iridiserende kleuren ontstaan door een speciale rangschikking van de melaninekorrels in de baardjes (naast de 'normale' interferentie die in de buitenste laag van het keratine van de baardjes plaatsvindt). Niet-iridiserende structuurkleuren ontstaan door de verstrooiing van de kortere golven (geelgroen tot blauw) in wit licht door zeer kleine partikels of met lucht gevulde holtes in de baardjes. Hierdoor ontstaan met name de kleuren groen en blauw. Sommige kleuren kunnen alleen geproduceerd worden door een combinatie van twee pigmenten, of door de combinatie pigment en structuur. Groen bijvoorbeeld is vaak het resultaat van geel pigment en niet-iridiserende verstrooiing, paars van rood pigment en verstrooiing, en olijfgroen van vlak naast elkaar geplaatst geel en zwart pigment. Tenslotte verkrijgen sommige vogels hun kleur door zich te poetsen met gekleurde klieruitscheidingen, zoals bij de Dubbelhoornige Neushoornvogel; dit wordt kosmetische kleur genoemd.

Alternative forms voor kleur : kleuren, melanine, pigment.